Næst á dagskrá er gamalt fólk Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar 8. mars 2010 06:00 Gömlu fólki bregður einstaka sinnum fyrir í fjölmiðlum. Það er þá helst ef það á stórafmæli, getur gert sig skiljanlegt þrátt fyrir að vera hundrað ára eða er stillt upp á ljósmynd með fimm ættliðum í beinan kvenlegg. Að öðru leyti bregður eldra fólki sjaldan, og æ sjaldnar, fyrir í almennri umræðu og umfjöllun. Kastljós eyddi þó á dögunum tveimur dögum í röð í umfjöllun um eldri frú eina, 101 árs. Umfjöllunin var fín og viðtalið eitthvað sem mér og mörgum þótti skemmtilegt. Um leið renndi það þó stoðum um það hvernig þróunin er orðin og hve langt við erum komin frá stórri kynslóð eldra fólks. Búa þarf til sérstakan þátt um gamla fólkið til að það sé okkur „hinum" sjáanlegt og ég veit ekki hvort manni á að finnast það fagnaðarefni eða grátlegt - líkt og um sé að ræða innslag úr dýragarðinum þar sem ísbirnirnir eru heimsóttir. Tegund sem við sjáum ekki öllu jafna, geymd inni á stofnunum. Mannlegu efni, og þá sérstaklega í sjónvarpi, hefur í seinni tíð, verið stillt upp sem andsvari við pólitísk þrætumál. Eftir tíu mínútna umræðu um Icesave er tíu mínútna umræða um dverg. Eða mann sem misst hefur putta eða konu sem gleypt hefur staf af lyklaborði. Áhorfandinn er verðlaunaður eins og barn, með sirkusatriði, eftir að hafa verið duglegur að hlusta á fullorðna fólkið tala um ábúðarfullu málin. Og atriðin hafa, líkt og um börn væri að ræða, tekið æ ævintýralegri stefnu og orðið fríksjóv. Mér óx skegg (hormónatruflanir) síðasta sumar og bjóst alltaf við því að Kastljósið eða Ísland í dag hefði samband. Kannski rak mann því enn frekar í vörðurnar þegar þátturinn um gömlu konuna var kominn í liðinn þar sem yfirleitt bregður fyrir óvenjulegum minnihlutahópum og vakti upp spurningar. Setjum við eldri kynslóðina orðið í þann sama flokk? Og athyglin og ánægjan sem innslagið vakti, var hún tilkomin af því að í raun vantar þetta fólk algerlega inn í líf okkar, umræðu og fjölmiðlum? Þar sem okkur nægði að fá að sjá eldri konu gera dagsins eðlilegu hluti - fara í göngutúr og spila á spil. Eflaust var dagskrárliðurinn fyrst og fremst óþægileg áminning. Hver veit. Kannski eftir nokkur ár verður innslag í Kastljósi um fólk sem eyðir stund með börnunum sínum. Allir að elda saman og svona. Eða vegfaranda sem hugar að liggjandi manni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Júlía Margrét Alexandersdóttir Mest lesið Við getum gert betur Einar Bárðarson Skoðun Umhverfisráðherra á réttri leið Jóhannes Þór Skúlason Skoðun Einföldun stjórnsýslu sem snerist upp í andhverfu sína Pétur Halldórsson Skoðun Staðreyndir um móttöku flóttafólks í Hafnarfirði Margrét Vala Marteinsdóttir Skoðun Þetta varð í alvöru að lögum! Snorri Másson Skoðun Borgar það sig að panta mat á netinu? Jóhann Már Helgason Skoðun Siðferðileg reiði er ekki staðreynd Hilmar Kristinsson Skoðun Samtöl við þá sem hurfu of fljótt Sigurður Árni Reynisson Skoðun Rokk í boði Ríkisins - möguleg tímaskekkja Stefán Ernir Valmundarson Skoðun „Rússland hefur hins vegar ráðist inn í 19 ríki“ Einar Ólafsson Skoðun
Gömlu fólki bregður einstaka sinnum fyrir í fjölmiðlum. Það er þá helst ef það á stórafmæli, getur gert sig skiljanlegt þrátt fyrir að vera hundrað ára eða er stillt upp á ljósmynd með fimm ættliðum í beinan kvenlegg. Að öðru leyti bregður eldra fólki sjaldan, og æ sjaldnar, fyrir í almennri umræðu og umfjöllun. Kastljós eyddi þó á dögunum tveimur dögum í röð í umfjöllun um eldri frú eina, 101 árs. Umfjöllunin var fín og viðtalið eitthvað sem mér og mörgum þótti skemmtilegt. Um leið renndi það þó stoðum um það hvernig þróunin er orðin og hve langt við erum komin frá stórri kynslóð eldra fólks. Búa þarf til sérstakan þátt um gamla fólkið til að það sé okkur „hinum" sjáanlegt og ég veit ekki hvort manni á að finnast það fagnaðarefni eða grátlegt - líkt og um sé að ræða innslag úr dýragarðinum þar sem ísbirnirnir eru heimsóttir. Tegund sem við sjáum ekki öllu jafna, geymd inni á stofnunum. Mannlegu efni, og þá sérstaklega í sjónvarpi, hefur í seinni tíð, verið stillt upp sem andsvari við pólitísk þrætumál. Eftir tíu mínútna umræðu um Icesave er tíu mínútna umræða um dverg. Eða mann sem misst hefur putta eða konu sem gleypt hefur staf af lyklaborði. Áhorfandinn er verðlaunaður eins og barn, með sirkusatriði, eftir að hafa verið duglegur að hlusta á fullorðna fólkið tala um ábúðarfullu málin. Og atriðin hafa, líkt og um börn væri að ræða, tekið æ ævintýralegri stefnu og orðið fríksjóv. Mér óx skegg (hormónatruflanir) síðasta sumar og bjóst alltaf við því að Kastljósið eða Ísland í dag hefði samband. Kannski rak mann því enn frekar í vörðurnar þegar þátturinn um gömlu konuna var kominn í liðinn þar sem yfirleitt bregður fyrir óvenjulegum minnihlutahópum og vakti upp spurningar. Setjum við eldri kynslóðina orðið í þann sama flokk? Og athyglin og ánægjan sem innslagið vakti, var hún tilkomin af því að í raun vantar þetta fólk algerlega inn í líf okkar, umræðu og fjölmiðlum? Þar sem okkur nægði að fá að sjá eldri konu gera dagsins eðlilegu hluti - fara í göngutúr og spila á spil. Eflaust var dagskrárliðurinn fyrst og fremst óþægileg áminning. Hver veit. Kannski eftir nokkur ár verður innslag í Kastljósi um fólk sem eyðir stund með börnunum sínum. Allir að elda saman og svona. Eða vegfaranda sem hugar að liggjandi manni.