Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar 8. maí 2025 14:00 Mörgum þykir ástandið í Palestínu vera vægast sagt hörmulegt, og ekki furða. Í langan tíma höfum við fengið fréttir um árásir Ísraels á Palestínu með miklu mannfalli, mikið til konur og börn. Ástæðan er alltaf í því yfirskini að Ísrael sé að svara fyrir sig út af hryðjuverkaárásum Palestínumanna, en af hverju eru Palestínumenn alltaf að ráðast á Ísrael? Samhengið skiptir máli. Byrjum á byrjuninni: Í lok 19.aldar byrjaði hreyfing meðal gyðinga um að sameinast og stofna sitt eigið heimaland, mikið til út af vaxandi hugsanahætti í löndum víða um heim um að gyðingar væru ekki hliðhollir samfélaginu sem þeir bjuggu í heldur aðeins eigin hagsmunum, sem þróaðist út í gyðingahatur. Þeir völdu Palestínu því það er skrifað í þeirra heilaga rit að Guð lofaði Abraham þetta land. Þessa hreyfingu kölluðu þeir síonisma (zionism). Árið 1917 gaf breska ríkisstjórnin út yfirlýsingu (Balfour declaration) um að ríkisstjórnin myndi styðja stofnun ríkis fyrir gyðinga í Palestínu. Þetta olli mikilli mótstöðu í Arabaheiminum því Palestína var búin að vera heimaland Araba í vel yfir 1000 ár og það var ekkert haft samráð við Palestínumenn um þetta. Sama ár réðist Bretland inn í Palestínu, sem var þá undir Ottóman veldinu í fyrri heimstyrjöldinni, og hernam landið. Ári seinna var landið undir stjórn Bretlands. Þetta kallaði á enn meiri mótstöðu frá Araba heiminum. Eftir fyrri heimsstyrjöldina gaf League of Nations (áður en sameinuðu þjóðirnar urðu til) út leyfi um að Bretland mætti vera með viðveru í Palestínu og stjórna landinu. Margir gyðingar fluttu til Palestínu og Bretar undirbúa stofnun Ísrael hægt og rólega. Í seinni heimsstyrjöldinni byrja Þjóðverjar að reka burt gyðinga sem endaði svo með þeim hryllingi sem átti sér stað sem allir þekkja. Þá sáu margir gyðingar sér þann kost að flýja til Palestínu. Árið 1947 eftir seinni heimsstyrjöldina komu Sameinuðu þjóðirnar með tillögu um að skipta upp Palestínu. Einn part þar sem gyðingar réðu yfir, einn part þar sem Palestínumenn réðu yfir. Gyðingar samþykkja en Palestínumenn eru í mikilli mótstöðu og hafna. Hvernig myndi okkur líða ef Danir myndu allt í einu flytja inn í massavís, taka yfir Reykjanesið og kalla það Danmörk? Árið 1948 er Ísrael stofnað og þeir lýsa yfir sjálfstæði. Arabalöndin hafna þessu algjörlega og ráðast á Ísrael. En Ísrael var nú þegar með mikla hernaðarlega yfirburði með aðstoð vesturlandanna svo þeir vinna. Þeir stækka meira við sig inn í land Palestínu, meira en Sameinuðu þjóðirnar lögðu til með. Yfir 700.000 Palestínumenn voru reknir á brott úr landinu sínu svo Ísraelar geti stækkað við sig. Árin eftir þetta er stöðugt stríð milli Ísrael og Palestínu og hinna Arabalandanna og alltaf sama sagan. Hægt og rólega stækkar Ísrael meira við sig, oft meira en Sameinuðu þjóðirnar leggja til með og á skjön við alþjóðleg lög, og að sjálfsögðu alltaf í óþökk Palestínumanna og annarra Arabaríkja. Arabar reyna alltaf að svara fyrir sig. Sex daga stríðið 1967. Arabaríkin voru þarna búin að fá nóg af yfirgangi Ísraelsmanna og hótuðu að taka yfir landið aftur með valdi. Ísrael gerir þá skyndiárás á Egyptaland, Sýrland og Jórdaníu og eyðileggur fyrir þeim áætlanirnar um að taka yfir landið aftur. Ísrael tók yfir Gaza og Vesturbakkann og fleiri landsvæði og þrefaldaði yfirráðasvæðið sitt, á aðeins sex dögum. Hundruðir þúsunda Palestínumanna leggja á flótta. Árið 1987 er Hamas stofnað. Þessi pólitíska hreyfing náði vinsældum í Palestínu vegna þess að þeir vildu bæði mótmæla hernámi Ísraela og byggja upp samfélagið með atvinnu skapandi greinum, skólum og sjúkrahúsum, styðja við almenning með mataraðstoð og fleira, sem þeir gerðu. Eftir 2000 nær Hamas yfirráðum á Gaza. Ísraelsmenn svara því með því að múra þá inni með veggjum og vegtollum, leggja hagkerfið þeirra í rúst, króa þá algjörlega út í horn á litlu landsvæði þar sem verður fljótt mjög mikil mannmergð og fátækt. Nú í dag hefur staðan aldrei verið jafn slæm og Hamas heldur enn í þá veiku von um að berjast fyrir landsvæðinu sínu og fá það aftur. En líkurnar eru litlar því Ísraelar eru með allt of mikla yfirburði hernaðarlega með dyggum stuðningi Bandaríkjanna. Það er ekki spurning um að um þjóðarhreinsun er að ræða, stríðsglæpi og alvarleg brot á alþjóðlegum lögum, og allt gert með hljóðu samþykki ríkisstjórna vesturlandanna Ég er ekki hissa á því að margir Arabar hati vesturlöndin og gerast hryðjuverkamenn, það er okkur að kenna að það er allt í rúst í þeirra heimalöndum, um öll Mið-Austurlönd. Mörg lönd þar voru búin að byggja upp samfélög sem virkuðu vel áður en Bandaríkin ljúga til um gereyðingarvopn og ég veit ekki hvað og hvað. Það þýðir ekkert að ráðast inn, eyðileggja allt, taka yfir og bregðast svo enn harkalegra við þegar þeir svara fyrir sig. Ef ríkisstjórnir vesturveldanna ætla að bregðast við aukinni hættu á hryðjuverkum og flóttamannastraumi þaðan til okkar þá væri fyrsta skrefið að bera ábyrgð á ástandinu, hætta þessari stigmögnun og hjálpa þeim að byggja sig upp aftur. Að neita Ísrael að taka þátt í Eurovision er það minnsta sem við getum gert. Ég stiklaði á stóru í þessum pistli. Ef maður skoðar söguna þá sér maður eintóman yfirgang í Ísraelsmönnum og Palestínumenn eru bara að verja sína heimahaga. Ég er ekki að reyna að ýta undir gyðingahatur, það eru fullt af gyðingum sem er bara venjulegt fólk að lifa sínu lífi. En Síonismi sem hreyfing og Ísrael á tæpan rétt á sér í nútímasamfélagi miðað við allt ofbeldið sem þeir beita til að fá sitt landsvæði. Líka eitt að lokum, fyrir þá sem hata múslima. Ég hef kynnst múslimum sem búa í Sameinuðu furstadæmunum og Sádi Arabíu og þetta eru allt hinir fínustu menn, vel upplýstir og meira vestrænir en margir myndu halda. Þeir hafa verið með internetið jafn lengi og við og fylgjast vel með umræðunni. Það hefur verið mikil bylting þar líka í gegnum áratugina eins og hér, konur eru ekkert eins kúgaðar og við fáum mynd af í fjölmiðlum, þótt það sé það á einhverjum stöðum. Að sjálfsögðu þurfum við að bregðast við fólki hér á landi sem fer ekki eftir siðferðilegum gildum samfélagsins, innfæddum sem útlendingum, en að hata alla múslima (eða hvaða hóp sem er) er bara olía á eldinn. Alhæfingar eru sjaldnast góðar, raunveruleikinn er flóknari en það. Takk fyrir lesturinn. Höfundur er áhugamaður um heimsmálin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Halldór 20.09.2025 Halldór Heimur á heljarþröm? Innflutningur á hatursorðræðu til Íslands! Arna Magnea Danks Skoðun Eru Íslendingar feigir? Olíuvinnsla! Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Hinsegináætlun stjórnvalda – pólitísk hugmyndafræði í stað staðreynda Eldur Smári Kristinsson Skoðun Einföld og skiljanleg kerfi sem virka fyrir fólk og fyrirtæki Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Ástæðan fyrir því að við þurfum möguleika á dánaraðstoð Ingrid Kuhlman Skoðun Er veganismi á undanhaldi? Hópur meðlima Samtaka grænkera á Íslandi Skoðun Axarvegur styttir leiðina milli Suðurlands og Egilsstaða um tæpa 70 km Kristján Ingimarsson Skoðun Þjóðarmorð Palestínu Guðný Gústafsdóttir Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Eru Íslendingar feigir? Olíuvinnsla! Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Ástæðan fyrir því að við þurfum möguleika á dánaraðstoð Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm? Innflutningur á hatursorðræðu til Íslands! Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Einföld og skiljanleg kerfi sem virka fyrir fólk og fyrirtæki Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Er veganismi á undanhaldi? Hópur meðlima Samtaka grænkera á Íslandi skrifar Skoðun Lýðræðið tekið úr höndum nemenda í Lundarskóla Benedikt Már Þorvaldsson skrifar Skoðun Geðheilbrigði er mannréttindamál Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Stuðningsyfirlýsing forstöðumanna Sólheima Elfa Björk Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Sniðganga fyrir Palestínu Hólmfríður Drífa Jónsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Hrönn G. Guðmundsdóttir,Katrín Björg Þórisdóttir,Þorbjörg Ída Ívarsdóttir,Yvonne Höller skrifar Skoðun Tími skyndilausna á húsnæðismarkaði er liðinn Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun Lýðræði í mótvindi Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Orka Breiðafjarðar Ingólfur Hermannsson skrifar Skoðun Axarvegur styttir leiðina milli Suðurlands og Egilsstaða um tæpa 70 km Kristján Ingimarsson skrifar Skoðun Ríkisstjórnin svíkur verkafólk: Ætlar að leggja niður jöfnunarframlagið Vilhjálmur Birgisson skrifar Skoðun Hinsegináætlun stjórnvalda – pólitísk hugmyndafræði í stað staðreynda Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Greinin vex í þá átt sem hún er beygð: Um umdeildar sameiningarþreifingar HA og Bifrastar Guðmundur Oddsson skrifar Skoðun Eigum við samleið Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarmorð Palestínu Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Agaleysi bítur Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Öfga-hægrið hefur rétt fyrir sér: Íslensk menning á undir högg að sækja - en skjöldur hennar er fjölbreytileikinn Josie Anne Gaitens skrifar Skoðun Ísland boðar mannúð en býður útlegð Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Börnin eru ekki tölur Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Endurskoðun vaxtarmarka forsenda frekari uppbyggingar Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Að kveikja á síðustu eldspýtunni Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Lág laun og álag í starfsumhverfi valda skorti á fagfólki Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Hvað veit Hafró um verndun hafsvæða? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Ógnar stjórnleysi á landamærunum íslensku samfélagi? Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Grímulaus aðför að landsbyggðinni Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Menningarstríð í borginni Hildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Mörgum þykir ástandið í Palestínu vera vægast sagt hörmulegt, og ekki furða. Í langan tíma höfum við fengið fréttir um árásir Ísraels á Palestínu með miklu mannfalli, mikið til konur og börn. Ástæðan er alltaf í því yfirskini að Ísrael sé að svara fyrir sig út af hryðjuverkaárásum Palestínumanna, en af hverju eru Palestínumenn alltaf að ráðast á Ísrael? Samhengið skiptir máli. Byrjum á byrjuninni: Í lok 19.aldar byrjaði hreyfing meðal gyðinga um að sameinast og stofna sitt eigið heimaland, mikið til út af vaxandi hugsanahætti í löndum víða um heim um að gyðingar væru ekki hliðhollir samfélaginu sem þeir bjuggu í heldur aðeins eigin hagsmunum, sem þróaðist út í gyðingahatur. Þeir völdu Palestínu því það er skrifað í þeirra heilaga rit að Guð lofaði Abraham þetta land. Þessa hreyfingu kölluðu þeir síonisma (zionism). Árið 1917 gaf breska ríkisstjórnin út yfirlýsingu (Balfour declaration) um að ríkisstjórnin myndi styðja stofnun ríkis fyrir gyðinga í Palestínu. Þetta olli mikilli mótstöðu í Arabaheiminum því Palestína var búin að vera heimaland Araba í vel yfir 1000 ár og það var ekkert haft samráð við Palestínumenn um þetta. Sama ár réðist Bretland inn í Palestínu, sem var þá undir Ottóman veldinu í fyrri heimstyrjöldinni, og hernam landið. Ári seinna var landið undir stjórn Bretlands. Þetta kallaði á enn meiri mótstöðu frá Araba heiminum. Eftir fyrri heimsstyrjöldina gaf League of Nations (áður en sameinuðu þjóðirnar urðu til) út leyfi um að Bretland mætti vera með viðveru í Palestínu og stjórna landinu. Margir gyðingar fluttu til Palestínu og Bretar undirbúa stofnun Ísrael hægt og rólega. Í seinni heimsstyrjöldinni byrja Þjóðverjar að reka burt gyðinga sem endaði svo með þeim hryllingi sem átti sér stað sem allir þekkja. Þá sáu margir gyðingar sér þann kost að flýja til Palestínu. Árið 1947 eftir seinni heimsstyrjöldina komu Sameinuðu þjóðirnar með tillögu um að skipta upp Palestínu. Einn part þar sem gyðingar réðu yfir, einn part þar sem Palestínumenn réðu yfir. Gyðingar samþykkja en Palestínumenn eru í mikilli mótstöðu og hafna. Hvernig myndi okkur líða ef Danir myndu allt í einu flytja inn í massavís, taka yfir Reykjanesið og kalla það Danmörk? Árið 1948 er Ísrael stofnað og þeir lýsa yfir sjálfstæði. Arabalöndin hafna þessu algjörlega og ráðast á Ísrael. En Ísrael var nú þegar með mikla hernaðarlega yfirburði með aðstoð vesturlandanna svo þeir vinna. Þeir stækka meira við sig inn í land Palestínu, meira en Sameinuðu þjóðirnar lögðu til með. Yfir 700.000 Palestínumenn voru reknir á brott úr landinu sínu svo Ísraelar geti stækkað við sig. Árin eftir þetta er stöðugt stríð milli Ísrael og Palestínu og hinna Arabalandanna og alltaf sama sagan. Hægt og rólega stækkar Ísrael meira við sig, oft meira en Sameinuðu þjóðirnar leggja til með og á skjön við alþjóðleg lög, og að sjálfsögðu alltaf í óþökk Palestínumanna og annarra Arabaríkja. Arabar reyna alltaf að svara fyrir sig. Sex daga stríðið 1967. Arabaríkin voru þarna búin að fá nóg af yfirgangi Ísraelsmanna og hótuðu að taka yfir landið aftur með valdi. Ísrael gerir þá skyndiárás á Egyptaland, Sýrland og Jórdaníu og eyðileggur fyrir þeim áætlanirnar um að taka yfir landið aftur. Ísrael tók yfir Gaza og Vesturbakkann og fleiri landsvæði og þrefaldaði yfirráðasvæðið sitt, á aðeins sex dögum. Hundruðir þúsunda Palestínumanna leggja á flótta. Árið 1987 er Hamas stofnað. Þessi pólitíska hreyfing náði vinsældum í Palestínu vegna þess að þeir vildu bæði mótmæla hernámi Ísraela og byggja upp samfélagið með atvinnu skapandi greinum, skólum og sjúkrahúsum, styðja við almenning með mataraðstoð og fleira, sem þeir gerðu. Eftir 2000 nær Hamas yfirráðum á Gaza. Ísraelsmenn svara því með því að múra þá inni með veggjum og vegtollum, leggja hagkerfið þeirra í rúst, króa þá algjörlega út í horn á litlu landsvæði þar sem verður fljótt mjög mikil mannmergð og fátækt. Nú í dag hefur staðan aldrei verið jafn slæm og Hamas heldur enn í þá veiku von um að berjast fyrir landsvæðinu sínu og fá það aftur. En líkurnar eru litlar því Ísraelar eru með allt of mikla yfirburði hernaðarlega með dyggum stuðningi Bandaríkjanna. Það er ekki spurning um að um þjóðarhreinsun er að ræða, stríðsglæpi og alvarleg brot á alþjóðlegum lögum, og allt gert með hljóðu samþykki ríkisstjórna vesturlandanna Ég er ekki hissa á því að margir Arabar hati vesturlöndin og gerast hryðjuverkamenn, það er okkur að kenna að það er allt í rúst í þeirra heimalöndum, um öll Mið-Austurlönd. Mörg lönd þar voru búin að byggja upp samfélög sem virkuðu vel áður en Bandaríkin ljúga til um gereyðingarvopn og ég veit ekki hvað og hvað. Það þýðir ekkert að ráðast inn, eyðileggja allt, taka yfir og bregðast svo enn harkalegra við þegar þeir svara fyrir sig. Ef ríkisstjórnir vesturveldanna ætla að bregðast við aukinni hættu á hryðjuverkum og flóttamannastraumi þaðan til okkar þá væri fyrsta skrefið að bera ábyrgð á ástandinu, hætta þessari stigmögnun og hjálpa þeim að byggja sig upp aftur. Að neita Ísrael að taka þátt í Eurovision er það minnsta sem við getum gert. Ég stiklaði á stóru í þessum pistli. Ef maður skoðar söguna þá sér maður eintóman yfirgang í Ísraelsmönnum og Palestínumenn eru bara að verja sína heimahaga. Ég er ekki að reyna að ýta undir gyðingahatur, það eru fullt af gyðingum sem er bara venjulegt fólk að lifa sínu lífi. En Síonismi sem hreyfing og Ísrael á tæpan rétt á sér í nútímasamfélagi miðað við allt ofbeldið sem þeir beita til að fá sitt landsvæði. Líka eitt að lokum, fyrir þá sem hata múslima. Ég hef kynnst múslimum sem búa í Sameinuðu furstadæmunum og Sádi Arabíu og þetta eru allt hinir fínustu menn, vel upplýstir og meira vestrænir en margir myndu halda. Þeir hafa verið með internetið jafn lengi og við og fylgjast vel með umræðunni. Það hefur verið mikil bylting þar líka í gegnum áratugina eins og hér, konur eru ekkert eins kúgaðar og við fáum mynd af í fjölmiðlum, þótt það sé það á einhverjum stöðum. Að sjálfsögðu þurfum við að bregðast við fólki hér á landi sem fer ekki eftir siðferðilegum gildum samfélagsins, innfæddum sem útlendingum, en að hata alla múslima (eða hvaða hóp sem er) er bara olía á eldinn. Alhæfingar eru sjaldnast góðar, raunveruleikinn er flóknari en það. Takk fyrir lesturinn. Höfundur er áhugamaður um heimsmálin.
Hinsegináætlun stjórnvalda – pólitísk hugmyndafræði í stað staðreynda Eldur Smári Kristinsson Skoðun
Axarvegur styttir leiðina milli Suðurlands og Egilsstaða um tæpa 70 km Kristján Ingimarsson Skoðun
Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun
Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar
Skoðun Einföld og skiljanleg kerfi sem virka fyrir fólk og fyrirtæki Hanna Katrín Friðriksson skrifar
Skoðun Sniðganga fyrir Palestínu Hólmfríður Drífa Jónsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Hrönn G. Guðmundsdóttir,Katrín Björg Þórisdóttir,Þorbjörg Ída Ívarsdóttir,Yvonne Höller skrifar
Skoðun Axarvegur styttir leiðina milli Suðurlands og Egilsstaða um tæpa 70 km Kristján Ingimarsson skrifar
Skoðun Ríkisstjórnin svíkur verkafólk: Ætlar að leggja niður jöfnunarframlagið Vilhjálmur Birgisson skrifar
Skoðun Hinsegináætlun stjórnvalda – pólitísk hugmyndafræði í stað staðreynda Eldur Smári Kristinsson skrifar
Skoðun Greinin vex í þá átt sem hún er beygð: Um umdeildar sameiningarþreifingar HA og Bifrastar Guðmundur Oddsson skrifar
Skoðun Öfga-hægrið hefur rétt fyrir sér: Íslensk menning á undir högg að sækja - en skjöldur hennar er fjölbreytileikinn Josie Anne Gaitens skrifar
Skoðun Lág laun og álag í starfsumhverfi valda skorti á fagfólki Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Hinsegináætlun stjórnvalda – pólitísk hugmyndafræði í stað staðreynda Eldur Smári Kristinsson Skoðun
Axarvegur styttir leiðina milli Suðurlands og Egilsstaða um tæpa 70 km Kristján Ingimarsson Skoðun
Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun