Gervigreindarskólinn Alpha: Framtíðarsýn fyrir íslenska grunnskóla Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar 14. júní 2025 19:31 Hvað ef barnið þitt gæti klárað bóklegu vinnuna fyrir hádegi og varið eftirmiðdeginum í skapandi verkefni sem undirbúa það fyrir raunverulegt líf? Þetta hljómar kannski eins og fjarlæg framtíð, en er nú þegar raunveruleikinn í bandaríska skólanum Alpha, sem notar gervigreind til að gjörbylta menntun. Niðurstöðurnar tala sínu máli: nemendur Alpha læra tvöfalt hraðar en jafnaldrar þeirra og raðast meðal efstu 1-2% á landsvísu á stöðluðum prófum. En það sem er jafnvel mikilvægara: nemendur segjast elska skólann sinn. Alpha-líkanið býður upp á ögrandi hugmyndir sem hægt er að aðlaga að íslensku skólakerfi sem er nú þegar sveigjanlegt og opið fyrir nýsköpun. Skólinn sem kennir sig sjálfur Módel Alpha byggir á tveimur megin stoðum: Gervigreindarstýrður bóknámsmorgunn: Nemendur verja morgninum með heyrnartól, þar sem þau vinna sjálfstætt í námsefni í stærðfræði, lestri og raungreinum. Gervigreindin aðlagar námsefnið að hraða hvers og eins. Kennarinn er ekki lengur hefðbundinn fyrirlesari heldur leiðbeinandi (e. Guide) sem hvetur áfram og veitir einstaklingsbundinn stuðning. Verkefnadrifinn nýsköpunareftirmiðdagur: Eftir hádegi breytist skólinn í skapandi smiðju þar sem nemendur læra í gegnum raunveruleg verkefni. Þau hafa meðal annars rekið eigin matarvagna, hannað tölvuleiki og lært um fjárfestingar. Hér læra nemendur færni sem engin bók getur kennt: frumkvæði, samvinnu, lausnaleit og seiglu. Hvernig gæti þetta virkað á Íslandi? Aðlögunarhæfar námslotur og nýsköpun eru ekki lúxus heldur nauðsyn til að undirbúa nemendur fyrir framtíðina. Hér eru nokkrar leiðir til að innleiða þessar hugmyndir: Aðlagaðar námslotur: Ímyndið ykkur að nemendur í Reykjavík eða á Akureyri noti stærðfræðiforrit sem lagar sig að þörfum hvers nemanda. Þetta myndi ekki aðeins flýta fyrir námi þeirra heldur einnig skapa svigrúm fyrir kennarann til að sinna þeim nemendum sem þurfa sérstakan stuðning. Nýsköpunar-eftirmiðdagar: Fimmtudagseftirmiðdagar gætu orðið vettvangur þverfaglegra nýsköpunarverkefna þar sem nemendur vinna í hópum að raunhæfum áskorunum. Gervigreind gæti hjálpað til við rannsóknir og frumgerðahönnun sem styrkir skapandi hugsun og lausnaleit. Kennarinn sem leiðbeinandi: Kennarar þyrftu að fá markvissa þjálfun í því að stýra námi og nýta sér upplýsingar úr gervigreindarkerfum. Þetta myndi efla þá í hlutverki leiðbeinanda sem styður frekar en stjórnar námi nemenda. Jafnrétti og framtíð fyrir alla Alpha-skólinn sannar að það er hægt að kenna grunnfögin skilvirkar og skapa pláss fyrir þá færni sem undirbýr nemendur fyrir framtíðina: sköpun, gagnrýna hugsun og frumkvæði. Ef sveitarfélög og skólastjórnendur grípa þetta tækifæri núna gætu íslenskir almenningsskólar orðið fyrirmynd í alþjóðlegu samhengi, þar sem öll börn, óháð bakgrunni eða efnahag, fá aðgang að fyrsta flokks menntun. Það er ekki spurning um hvort framtíðin kemur til Íslands, heldur hvernig og fyrir hvern. Sveitarfélög sem taka frumkvæðið núna geta skapað framtíð þar sem gervigreind er öflugt verkfæri jafnaðar og nýsköpunar fyrir alla, ekki forréttindi fárra. Nú er tækifærið. Hvaða sveitarfélag ætlar að vera fyrst til að taka á móti framtíðinni af yfirvegun í stað þess að þurfa að gera það í flýti síðar? Frekari upplýsingar er hægt að finna á 2hourlearning.com . Til upplýsinga tengist höfundur hvorki skólanum né kennsluaðferðinni að nokkru leiti. Í næstu grein mun ég skrifa um innleiðingu gervigreindar í íslenska skóla. Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun og gervigreind. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgmundur Örn Guðmundsson Gervigreind Mest lesið Akranes hefur vaxið hratt – nú er tími til að hlúa að fólkinu Liv Åse Skarstad Skoðun Tala aldrei um annað en vextina Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Er íslenskan sjálfsagt mál? Logi Einarsson Skoðun Stefán Einar og helfarirnar Hjálmtýr Heiðdal Skoðun 109 milljarða kostnaður sem fyrirtækin greiða ekki Sigurpáll Ingibergsson Skoðun Er kominn skrekkur í fullorðna fólkið? Steinar Bragi Sigurjónsson Skoðun 96,7 prósent spila án vandkvæða Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Hver ákveður hver tilheyrir – og hvenær? Jasmina Vajzović Skoðun Þegar ráðin eru einföld – en raunveruleikinn ekki Karen Einarsdóttir Skoðun Þeytivinda í sundlaugina og börnin að heiman Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýja vaxtaviðmiðið: Lausn eða gildra fyrir heimilin? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Snorri, þú færð ekki að segja „Great Replacement“ og þykjast saklaus Ian McDonald skrifar Skoðun Frelsi til að taka góðar skipulagsákvarðanir Róbert Ragnarsson skrifar Skoðun Með eða á móti neyðarkalli? Helga Birgisdóttir skrifar Skoðun Þegar ráðin eru einföld – en raunveruleikinn ekki Karen Einarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn skrekkur í fullorðna fólkið? Steinar Bragi Sigurjónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk en ekki fjárfesta Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Manstu eftir Nagorno-Karabakh? Birgir Þórarinsson skrifar Skoðun 96,7 prósent spila án vandkvæða Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Smiðurinn, spegillinn og brunarústirnar Davíð Bergmann skrifar Skoðun 109 milljarða kostnaður sem fyrirtækin greiða ekki Sigurpáll Ingibergsson skrifar Skoðun Hver ákveður hver tilheyrir – og hvenær? Jasmina Vajzović skrifar Skoðun Er íslenskan sjálfsagt mál? Logi Einarsson skrifar Skoðun Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Tala aldrei um annað en vextina Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akranes hefur vaxið hratt – nú er tími til að hlúa að fólkinu Liv Åse Skarstad skrifar Skoðun Þeytivinda í sundlaugina og börnin að heiman Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enga skammsýni í skammdeginu Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Þegar barn verður fyrir kynferðisofbeldi Indíana Rós Ægisdóttir skrifar Skoðun Skattfrjáls ráðstöfun séreignarsparnaðar – fyrir alla! Anna María Jónsdóttir skrifar Skoðun Stefán Einar og helfarirnar Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Bréf til varnar Hamlet eftir Kolfinnu Nikulásdóttur Björg Steinunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skaðabótalög – tímabærar breytingar Styrmir Gunnarsson,Sveinbjörn Claessen skrifar Skoðun Hvers vegna? Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Fúsk við mannvirkjagerð þarf ekki að viðgangast Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Reykjalundur á tímamótum Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Bættar samgöngur og betra samfélag í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhyggjur af breytingum á eftirliti með mannvirkjagerð og faggilding Ágúst Jónsson skrifar Skoðun Snjall notandi, snjallari gervigreind Agnar Burgess skrifar Skoðun Ráð gegn óhugsandi áhættu Hafsteinn Hauksson,Reynir Smári Atlason skrifar Sjá meira
Hvað ef barnið þitt gæti klárað bóklegu vinnuna fyrir hádegi og varið eftirmiðdeginum í skapandi verkefni sem undirbúa það fyrir raunverulegt líf? Þetta hljómar kannski eins og fjarlæg framtíð, en er nú þegar raunveruleikinn í bandaríska skólanum Alpha, sem notar gervigreind til að gjörbylta menntun. Niðurstöðurnar tala sínu máli: nemendur Alpha læra tvöfalt hraðar en jafnaldrar þeirra og raðast meðal efstu 1-2% á landsvísu á stöðluðum prófum. En það sem er jafnvel mikilvægara: nemendur segjast elska skólann sinn. Alpha-líkanið býður upp á ögrandi hugmyndir sem hægt er að aðlaga að íslensku skólakerfi sem er nú þegar sveigjanlegt og opið fyrir nýsköpun. Skólinn sem kennir sig sjálfur Módel Alpha byggir á tveimur megin stoðum: Gervigreindarstýrður bóknámsmorgunn: Nemendur verja morgninum með heyrnartól, þar sem þau vinna sjálfstætt í námsefni í stærðfræði, lestri og raungreinum. Gervigreindin aðlagar námsefnið að hraða hvers og eins. Kennarinn er ekki lengur hefðbundinn fyrirlesari heldur leiðbeinandi (e. Guide) sem hvetur áfram og veitir einstaklingsbundinn stuðning. Verkefnadrifinn nýsköpunareftirmiðdagur: Eftir hádegi breytist skólinn í skapandi smiðju þar sem nemendur læra í gegnum raunveruleg verkefni. Þau hafa meðal annars rekið eigin matarvagna, hannað tölvuleiki og lært um fjárfestingar. Hér læra nemendur færni sem engin bók getur kennt: frumkvæði, samvinnu, lausnaleit og seiglu. Hvernig gæti þetta virkað á Íslandi? Aðlögunarhæfar námslotur og nýsköpun eru ekki lúxus heldur nauðsyn til að undirbúa nemendur fyrir framtíðina. Hér eru nokkrar leiðir til að innleiða þessar hugmyndir: Aðlagaðar námslotur: Ímyndið ykkur að nemendur í Reykjavík eða á Akureyri noti stærðfræðiforrit sem lagar sig að þörfum hvers nemanda. Þetta myndi ekki aðeins flýta fyrir námi þeirra heldur einnig skapa svigrúm fyrir kennarann til að sinna þeim nemendum sem þurfa sérstakan stuðning. Nýsköpunar-eftirmiðdagar: Fimmtudagseftirmiðdagar gætu orðið vettvangur þverfaglegra nýsköpunarverkefna þar sem nemendur vinna í hópum að raunhæfum áskorunum. Gervigreind gæti hjálpað til við rannsóknir og frumgerðahönnun sem styrkir skapandi hugsun og lausnaleit. Kennarinn sem leiðbeinandi: Kennarar þyrftu að fá markvissa þjálfun í því að stýra námi og nýta sér upplýsingar úr gervigreindarkerfum. Þetta myndi efla þá í hlutverki leiðbeinanda sem styður frekar en stjórnar námi nemenda. Jafnrétti og framtíð fyrir alla Alpha-skólinn sannar að það er hægt að kenna grunnfögin skilvirkar og skapa pláss fyrir þá færni sem undirbýr nemendur fyrir framtíðina: sköpun, gagnrýna hugsun og frumkvæði. Ef sveitarfélög og skólastjórnendur grípa þetta tækifæri núna gætu íslenskir almenningsskólar orðið fyrirmynd í alþjóðlegu samhengi, þar sem öll börn, óháð bakgrunni eða efnahag, fá aðgang að fyrsta flokks menntun. Það er ekki spurning um hvort framtíðin kemur til Íslands, heldur hvernig og fyrir hvern. Sveitarfélög sem taka frumkvæðið núna geta skapað framtíð þar sem gervigreind er öflugt verkfæri jafnaðar og nýsköpunar fyrir alla, ekki forréttindi fárra. Nú er tækifærið. Hvaða sveitarfélag ætlar að vera fyrst til að taka á móti framtíðinni af yfirvegun í stað þess að þurfa að gera það í flýti síðar? Frekari upplýsingar er hægt að finna á 2hourlearning.com . Til upplýsinga tengist höfundur hvorki skólanum né kennsluaðferðinni að nokkru leiti. Í næstu grein mun ég skrifa um innleiðingu gervigreindar í íslenska skóla. Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun og gervigreind.
Skoðun Stafræn sjálfstæðisbarátta Íslands á 21. öldinni. Tungan, sagan og menningin undir Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar