Viður­kenndi brot gegn barn­ungri systur en sýknaður

Þetta segir í dómi Héraðsdóms Reykjavíkur, sem kveðinn var upp þann 26. mars. Þar segir að maðurinn hafi verið ákærður fyrir kynferðisbrot og stórfellt brot í nánu sambandi, með því að hafa frá september 2003 til og með desember 2007, með ofbeldi og ólögmætri nauðung ítrekað brotið kynferðislega gegn systur sinni á heimili þeirra að í Reykjavík.

Það hafi hann gert með því að setja getnaðarlim sinn inn í kynfæri systurinnar og haft við hana samræði ásamt því að hafa við hana önnur kynferðismök með því að láta hana fróa honum og veita honum munnmök ásamt því að setja fingur í leggöng hennar og sleikja á henni kynfærin. Þá hafi hann einnig látið systurina fróa honum og sett fingur í leggöng hennar í sumarbústaðarferðum og einu sinni á árinu 2004 í sumarfríi fjölskyldunnar á Spáni.

Í dóminum segir að maðurinn hafi aðeins verið ákærður fyrir meint brot sem framin áttu að hafa verið eftir að hann varð sakhæfur, eða fimmtán ára gamall. Systirin hafi kveðið brotin hafa hafist mun fyrr, þegar hún var þriggja eða fjögurra ára. Maðurinn er átta árum eldri en systir hans.

Játaði að hafa „puttað“ systur sína

Í niðurstöðukafla dómsins segir að maðurinn hafi staðfastlega neitað sök og kveðist ekki hafa brotið gegn systur sinni á því tímabili sem ákært var fyrir og heldur ekki með þeim hætti sem lýst er í ákæru. 

Framburður hans hafi verið á sama veg hjá lögreglu og fyrir dómi hvað þetta atriði varðar. Hann hafi hins vegar viðurkennt vissa kynferðislega háttsemi gagnvart systurinni, sem hafi átt sér stað áður en hann varð fimmtán ára. Hann hafi neitað að tjá sig um þessa kynferðislegu háttsemi fyrir dómi en staðfest frásögn sem hann gaf um þetta hjá lögreglu í skýrslu sinni í janúar 2023. 

Í þeirri skýrslu hafi hann viðurkennt að hafa brotið gegn systurinni í rúmi í svefnherbergi foreldra þeirra með því að koma við kynfæri hennar með höndunum en ekki munað hversu oft það hefði verið. Þá hafi hann viðurkennt að hafa í eitt skipti „puttað“ systurina í efri koju í sumarbústað í, en neitað að hafa brotið gegn henni í sumarfríi á Spáni.

Hann hafi sagst vera viss um að engin brot hefðu átt sér stað eftir að hann „missti sveindóminn“, sem hefði verið þegar hann var í 9. bekk. Í skýrslu sinni fyrir dóminum hafi hann nafngreint þá stúlku sem hann hefði sofið hjá í 9. bekk en ekki getað sagt nánari deili á henni og hann hafi ekki verið spurður nákvæmlega um þetta í skýrslu hjá lögreglu. Maðurinn hafi að öðru leyti ekki kannast við lýsingar systurinnar á meintum brotum hans gegn henni og neitað alfarið að tjá sig í seinni skýrslu sinni hjá lögreglu í júlí 2024.

Reyndi að gera sem minnst úr brotunum

Framburður mannsins hjá lögreglu beri þess merki að hann hafi átt mjög erfitt með að tjá sig um þau tilvik sem hann viðurkenndi að hefðu átt sér stað áður en hann varð fimmtán ára. Hann hafi ítrekað sagst ekki treysta sér til þess að tala um það, að það væri of sárt að rifja þetta upp eða að hann myndi þetta ekki því svo langt væri síðan þetta hefði gerst.

Það sé að mati dómsins í sjálfu sér ekki ótrúverðugt, enda séu meira en tuttugu ár frá því að maðurinn segir að brotunum hafi lokið. 

Þegar framburður systurinnar um það sem hefði gerst var borinn undir manninn hafi hann hins vegar svarað yfirleitt mjög ákveðið að ekkert af því hefði gerst og kveðist stundum vera „handviss“. 

„Ber framburður ákærða samkvæmt framangreindu nokkurn keim af því að hann hefur reynt að gera sem minnst úr þeim brotum sem hann hefur viðurkennt að hafi átt sér stað áður en hann komst á sakhæfisaldur. Þykir framangreint að mati dómsins rýra nokkuð trúverðugleika framburðar hans.“

Missti allt samband við fjölskylduna

Í dóminum segir að framburður systurinnar hafi frá upphafi verið staðfastur um að meint brot mannsins gegn henni hefðu staðið allt fram í desember árið 2006. Jafnframt hafi hún að mestu lýst ætluðum brotum með sambærilegum hætti frá upphafi.

Hún hafi meðal annars lýst ýmsum smáatriðum sem auki á trúverðugleika framburðarins, svo sem lýsingu á baðmottu í sturtuheimilisins og tiltekni orðið sem maðurinn hafi notað yfir rúm hans. Þá beri framburður systurinnar það ekki með sér að hún hafi fært í stílinn, heldur sé það mat dómsins að hún hafi lýst upplifun sinni hjá lögreglu og fyrir dómi. 

Við mat á trúverðugleika framburðar hennar beri enn fremur að líta til þess að bersýnilegt hafi verið að atvik þau sem hún lýsti fyrir dóminum væru henni afar þungbær. Einnig hafi verið augljóst hversu mjög hún tók nærri sér að hafa misst allt samband við foreldra sína og annan bróður hennar, sem hefði verið henni mjög kær. 

Hún hafi enn fremur gefið trúverðuga skýringu á því hvers vegna hún hefði ekki lagt fram kæru fyrr.

Orð gegn orði

Í dóminum segir að í málinu hafi orð systurinnar staðið á móti orðum mannsins, Það lægi fyrir dóminum að skera úr því hvort ákæruvaldið hafi sannað að ætluð brot mannsins hafi átt sér stað eftir að hann komst á sakhæfisaldur, en óumdeilt sé að hann hafi brotið gegn brotaþola fyrir það tímamark. 

Dómurinn telji framburð systurinnar á heildina litið mjög trúverðugan og hann á nokkra stoð í frásögnum vitna sem systirin skýrði frá löngu eftir að atvikin áttu sér stað o genn fremur í vottorðum um afleiðingar brotanna, sem liggi fyrir í málinu. 

Framburður mannsins sé að mati dómsins síður trúverðugur en hann hafi reynt að gera sem minnst úr þeim brotum sem hann hafi þó viðurkennt að hafi átt sér stað fyrir sakhæfisaldur hans. Hann hafi á hinn bóginn frá upphafi verið mjög staðfastur í sínum framburði um að engin brot hafi átt sér stað eftir framangreint tímamark.

„Ég var bara heimskur krakki“

Í dóminum segir að á meðal gagna málsins hafi verið upptaka af samtali systkinanna á kaffihúsi í desember árið 2022, sem systirin hafi tekið upp án vitneskju bróður hennar.

„„Ég var bara heimskur krakki“. Því svarar brotaþoli:„en þetta var ekki bara þegar þú varst krakki“ og:„þú varst orðinn fullorðinn þegar þetta hætti“ og bætir við stuttu síðar:„í desember 2007“. Eftir það verður þögn í nokkrar sekúndur og svo heyrist ákærði segja á mínútu 24:15;„það getur ekki verið“,“ er meðal þess sem heyrðist á upptökunni.

Dómari hafi hlustað á upptökuna og telji hana hafa þýðingu til sönnunar í málinu. Að mati dómsins rýrir það ekki trúverðugleika mannsins þótt hann hafi ekki umrætt sinn rætt sérstaklega að brotunum hefði lokið áður en hann varð sjálfráða. Verði framangreind ummæli hans ekki skilin á annan hátt en að hann hafi þar hafnað því að brotin hefðu átt sér stað fram til ársins 2007. 

Við mat á trúverðugleika mannsins hafi einnig þýðingu að hann vissi ekki af því að systirin væri að taka samtalið upp. Þyki upptakan því auka á trúverðugleika framburðar mannsins um að brotin hafi ekki átt sér stað á því tímabili sem ákært er fyrir.

Ekki hafið yfir skynsamlegan vafa

Loks segir í dóminum að framburður systurinnar hafi verið trúverðugur og stöðugur um það hvenær ætluðum brotum mannsins lauk. Til stuðnings framburði hennar um þetta liggi hins vegar ekkert fyrir í málinu nema framburðir þeirra sem hún greindi síðar frá atvikum, auk vottorða um andlega líðan hennar.

Framburður mannsins hafi einnig verið stöðugur alveg frá upphafi um það hvenær meintum brotum lauk. Þá liggi fyrir að hann hafi hafna frásögn systurinnar um að brotin hefðu átt sér stað fram til ársins 2007 í samtali þeirra tveggja sem hann vissi ekki að verið var að taka upp. Það sé mat dómsins að framburður systurinnar, þótt trúverðugur sé, hafi ekki þá stoð í gögnum málsins að nægi til þess að sakfella manninn. 

Gegn eindreginni neitun mannsins sé þannig ekki sannað svo hafið sé yfir skynsamlegan vafa að maðurinn hafi gerst sekur um þá háttsemi sem í ákæru greinir. Beri því að sýkna ákærða af kröfu ákæruvaldsins.