Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði í­trekað verið brotið gegn

Í dómi Héraðsdóms Reykjaness, sem kveðinn var upp í dag, segir að maðurinn hafi verið ákærður fyrir nauðgun, með því að hafa, aðfaranótt mánudags í febrúar árið 2023, haft samræði við konuna þar sem hún lá sofandi í rúmi og notfært sér að hún gat ekki spornað við verknaðinum sökum svefndrunga.

Vanlíðan vegna fyrri brota hafði áhrif á sambandið

Þar segir að maðurinn og konan hafi hafið parasamband haustið 2022 þegar hann var tvítugur og hún 19 ára. Bæði hafi búið í foreldrahúsum, þau oftar en ekki gist til skiptis á heimili hvors annars og þá yfirleitt heima hjá manninum í herbergi hans. 

„Brotaþoli átti erfiða áfallasögu að baki; hafði í þrjú skipti sætt meintu kynferðisofbeldi af hálfu ólíkra einstaklinga. Ákærða var um þetta kunnugt, sem og að einu ákærumáli væri ólokið fyrir dómi. Samband þeirra var erfitt á köflum og rekur brotaþoli það einkum til mikillar vanlíðanar vegna fyrri áfalla, sem smitast hafi inn í sambandið og meðal annars haft áhrif á kynlífslöngun hennar. Að sögn brotaþola sýndi ákærði þessu skilning, kom almennt fram við hana af nærgætni og tók tillit til erfiðra aðstæðna hennar.“

„ok we re done“

Að kvöldi sunnudags í febrúar hafi konan farið sem oftar heim til mannsins til nætugistingar. Hún hafi verið þreytt eftir langan vinnudag og hann slappur og þreyttur eftir vinnu. Þau hafi legið saman í rúmi hans, horft á þætti í sjónvarpi og sofnað eftir miðnætti. 

Konan hafi vaknað um hádegi á mánudeginum og dundað sér í farsíma áður en hún fór heim til sín um klukkan 16. Þegar hún fór hafi maðurinn verið sofandi. Um fjórum klukkustundum síðar hafi hún sent manninum textaskilaboð á Snapchat og tjáð honum að sambandi þeirra væri lokið.

Í dóminum eru samskipti þeirra birt en þau eru á ensku. Í þeim spyr konan manninn hvort hann hafi haft við hana samræði á meðan hún svaf. Hann gengst við því og spyr hvort það hafi ekki verið í lagi. Hún neitar því og segist ekki hafa gefið samþykki fyrir því. Þá segir hún að sambandi þeirra sé lokið. Samskiptin má sjá hér að neðan:

A: „did ypu cum in me while i was asleep?“

B: „yes“

A: „you think that ́s just okei“

B: „Is it not okay? I thought we talked about this before“

A: „are you being frl rn?“

B. „No“

A: then what? Since when did i give you consent for that“

B: „you didn ́t“

A: „ok we re done“

B: „ok“

Sagði þögult allsherjarsamþykki til staðar

Í niðurstöðukafla dómsins segir að í málinu sé óumdeilt að maðurinn og konan voru kærustupar þegar þau atvik gerðust sem ákært er fyrir, að hún hefði að kvöldi sunnudagsins í febrúar komið heim til mannsins í næturgistingu, að þar hafi þau legið háttuð uppi í rúmi í svefnherbergi mannsins og horft á þætti í sjónvarpi.

Þau hafi sofnað eftir miðnætti og að ákærði hafi haft samræði við konuna um leggöng í rúminu og fellt til hennar sæði. 

Að þessu gættu ráðist niðurstaða máls af því hvort konan hafi veitt samþykki til þátttöku í samræðinu af frjálsum vilja og hún tjáð það með orðum eða annarri og ótvíræðri líkamstjáningu. 

„Er engum blöðum um það að fletta að slíkt samþykki brotaþola afmarkast við það tiltekna samræði sem hér um ræðir og að ákærða stoði það ekki að bera fyrir sig meint fyrir fram gefið samþykki brotaþola eða þögult allsherjarsamþykki fyrir samræði eða öðrum kynferðismökum í parasambandi, óháð því hvort brotaþoli væri vakandi eða sofandi á meðan.“

Framburður konunnar áreiðanlegur og trúanlegur

Þá segir að konan hafi hjá lögreglu og fyrir dómi verið stöðug og skýr í þeirri frásögn að hún hafi greint sinn sofnað í rúmi mannsins, klædd íþróttatopp og g-strengs nærbuxum, sofið fastasvefni um nóttina, vaknað daginn eftir um hádegi, klædd sama fatnaði og grunlaus um að haft hefði verið samræði við hana um nóttina. 

Enn fremur, að hana hafi byrjað að gruna um klukkan 16 á mánudeginum að maðurinn hefði haft við hana samræði og í framhaldi fengið þann grun staðfestan í spjalli þeirra á Snapchat. Það sé álit dómsins að þessi framburður konunnar, virtur einn og sér, sé áreiðanlegur og trúverðugur í alla staði um sakarefni máls. Framburður hennar samrýmist tilgreindum samskiptum á Snapchat við manninn, sem samkvæmt orðanna hljóðan verði ekki skilin öðru vísi en svo að konan hafi spurt hann hvort hann hafi fellt til hennar sæði í leggöng á meðan hún var sofandi, hann gengist við því og samsinnt því að hún hafi ekki gefið honum samþykki fyrir slíku samræði. 

Þá fái framburður hennar stoð í dómsvætti vinar hennar, móður hennar og tveggja hlutlausra sérfræðinga á Neyðarmóttöku LSH, sem öll hafi hlýtt á endursögn hennar af atburðarás skömmu eftir hina meintu nauðgun. Þyki ekkert fram komið sem sé til þess fallið að rýra sönnunargildi dómsframburðar konunnar.

Taldi sig ekki þurfa að spyrja í hvert skipti

Á móti standi framburður mannsins hjá lögreglu og fyrir dómi að hann og konan hafi greint sinn verið„eiginlega hálfsofandi“ og „varla vakandi“ þegar hann hafði samræði við hana um leggöng í rúminu. Enn fremur, sá samhljóða framburður hans að þau hafi á þessum tíma verið búin að vera svo lengi saman að hann hefði ekki talið sig þurfa að spyrja konuna í hvert einasta skipti hvort hann mætti hafa samræði við hana um leggöng. 

Af framburði mannsins megi slá því föstu að þau hafi ekki rætt um að hafa samfarir eða önnur kynferðismök umrætt kvöld eða nótt, en konan, að sögn hans, gefið vilja sinn og samþykki til kynna með því að reisa sig upp á hnén í rúminu með handleggi fyrir framan sig, það er sett sig í svokallaða hundastellingu, hann í framhaldi sett getnaðarlim sinn inn í leggöng hennar aftan frá og fellt til hennar sæði. 

„Fyrir dómi lýsti ákærði aðdraganda samræðis nánar á þann veg að hann hafi náð augnsambandi við brotaþola og snert hana, hún í framhaldi gefið honum „signal“ með því að ýta rassi sínum að framhlið líkama hans, þær hreyfingar og aðrar snertingar „sagt“ ákærða að hún væri vakandi, hann í kjölfarið sett getnaðarliminn inn í hana og byrjað að taka hana aftan frá í svokallaðri spoon stellingu, þau svo skipt yfir í hundastellinguna og ákærði fellt til hennar sæði í þeirri stellingu. Ákærði bar með líkum hætti hjá lögreglu og fyrir dómi að brotaþoli hafi verið í g-streng og bol þegar samræði hófst, hann klætt hana úr þeim fötum, hent þeim á gólfið og sjálfur dregið Joe Boxer-nærbuxur sínar niður fyrir rass meðan á samræði stóð. Fyrir dómi bar ákærði að hann hafi ekki klætt brotaþola í hennar fatnað að samræði loknu og það hljóti hún að hafa gert sjálf eftir að hann sofnaði í rúminu.

Lét sér í léttu rúmi liggja að konan var sofandi

Þá segir að þótt innra samræmis gæti að mestu í frásögn mannsins geri það eitt ekki að verkum að framburður hans verði metinn áreiðanlegur og trúverðugur. Framburður hans fái ekki stoð í öðrum málsgögnum og þyki um margt ósannfærandi og ótrúverðugur, ekki síst um þau „signal“ sem konan á að hafa gefið til samþykkis um vilja til þátttöku í gagnkvæmum samförum umrædda nótt. 

„Þá verður ekki fram hjá því horft að ákærði bar fyrst fyrir dómi að hann hafi byrjað samræði við brotaþola í spoon-stellingu og þau eftir það haldið áfram í hundastellingu. Gegn stöðugum og trúverðugum framburði brotaþola um að hún hafi sofnað og vaknað í bol og nærbuxum þykir og sá framburður ákærða ótrúverðugur að hann hafi klætt hana úr sama fatnaði, hent honum á gólfið við hlið rúmsins og hún klætt sig að nýju eftir að samræði lauk um nóttina.“

Þegar við þetta bætist sá haldlausi framburður mannsins hjá lögreglu og fyrir dómi að hann hafi umrædda nótt talið að hann mætti hafa samræði við konuna á meðan hún væri sofandi, án sérstaks samþykkis hennar, og það meðal annars helgast af því að þau voru í föstu ástarsambandi, sem og sú staðreynd að hann gekkst við því í títtnefndum Snapchat samskiptum við konuna að hafa fellt til hennar sæði í leggöng á meðan hún var sofandi og hún ekki gefið honum samþykki fyrir því samræði, þyki hafið yfir skynsamlegan vafa að maðurinn hafi greint sinn látið sér í léttu rúmi liggja þótt konan væri sofandi og hann nauðgað henni í skilningi almennra hegningarlaga, með því að hafa við hana samræði þar sem hún lá sofandi í rúmi hans og notfært sér það að hún gat ekki spornað við verknaðinum sökum svefndrunga. Beri því að sakfella manninn samkvæmt ákæru.

Tvö og hálft ár og tvær og hálf milljón

Í kafla dómsins um ákvörðun refsingar segir að samkvæmt sakavottorði mannsins hafi hann ekki áður orðið uppvís að refsiverðri háttsemi. Verði litið til þessa við ákvörðun refsingar, þess að hann var tvítugur þegar hann framdi brotið, sem og þess að útgáfa ákæru dróst á langinn, án þess að manninum verði um kennt. 

Á hinn bóginn verði ekki horft fram hjá því að hann misnotaði sér það traust sem ríkja átti í parasambandi hans og konunnar og braut með freklegum hætti gegn kynfrelsi og sjálfsákvörðunarrétti hennar, meðvitaður um fyrri áföll tengd kynmökum að óvilja hennar. Þótt háttsemi hans verði eftir atvikum skýrð með ranghugmyndum hans um kynlíf í parasamböndum hafi brotavilji verið fyrir hendi.

Þá þyki ljóst af framburði konunnar, vætti vitnis og sálfræðivottorðum konunnar að háttsemi mannsins geti haft alvarlegar og langvarandi afleiðingar á andlega heilsu hennar. Að gættum þessum atriðum og með vísan til almennra hegningarlaga þyki refsing mannsins hæfilega ákveðin fangelsi í tvö ár og sex mánuði.

Þá var manninum gert að greiða konunni 2,5 milljónir króna í miskabætur og að greiða allan sakarkostnað upp á 3,7 milljónir króna.