Langhlauparar í meiri hættu að fá krabbamein Óskar Ófeigur Jónsson skrifar 8. desember 2025 06:31 Langhlaup verða alltaf vinsælli og vinsælli í heiminum en ný rannsókn vekur upp áhyggjur. Getty/Li Ruichang Rannsókn sem kynnt var á ársfundi Bandarísku krabbameinslækningasamtakanna í Chicago, og náði til hundrað hlaupara á aldrinum 35 til 50 ára sem hlupu frá október 2022 til desember 2024, hefur gefið í skyn tengsl milli langhlaupa á háu stigi og ristilkrabbameins. Þessi nýja byltingarkennda rannsókn hefur leitt í ljós hugsanleg tengsl milli mikillar þolþjálfunar og aukinnar hættu á langt gengnum ristilkrabbameini hjá yngra fólki. Þetta vekur upp nýjar spurningar um skimun fyrir afreksíþróttafólki.Fyrir nokkrum árum tók Dr. Tim Cannon eftir áhyggjuefni: margir ofurmaraþonhlauparar undir fertugu leituðu til Inova með ristil- og endaþarmskrabbamein á lokastigi. Þetta mynstur olli honum áhyggjum og hann hóf framskyggna klíníska rannsókn til að kanna hvort langhlaup gætu tengst aukinni hættu á ristilkrabbameini. Nýliðunarefni var útbúið með aðstoð eiginkvenna tveggja látinna hlaupara. Hundrað manns tóku þátt Í rannsókninni tóku þátt hundrað manns á aldrinum 35 til 50 ára sem höfðu lokið að minnsta kosti fimm maraþonum eða tveimur ofurmaraþonum og höfðu aldrei farið í ristilspeglun. Mikilvægt er að einstaklingar með arfgeng krabbameinsheilkenni eða bólgusjúkdóma í þörmum voru útilokaðir til að einangra hugsanleg áhrif þolþjálfunar eingöngu. Allir þátttakendur gengust undir ristilspeglun sem hluta af rannsókninni. Fyrir aðgerðina svöruðu allir þátttakendur spurningalista um mataræði, hægðavenjur og langhlaupamynstur. Allir separ sem fundust við ristilspeglun voru skoðaðir af hópi meltingarfærasérfræðinga, meinafræðinga og krabbameinslækna til að ákvarða hvort þeir uppfylltu skilyrði fyrir langt gengin kirtilæxli. View this post on Instagram A post shared by The Stute (@thestute) Niðurstöðurnar voru sláandi:15% þátttakenda voru með langt gengin kirtilæxli (forkrabbameinsmein), samanborið við 1–2% sem búast má við hjá einstaklingum í meðaláhættu í þessum aldurshópi.41% þátttakenda voru með að minnsta kosti eitt kirtilæxli.Meðalaldur þátttakenda var 42,5 ár – tveimur og hálfu ári undir ráðlögðum aldri fyrir fyrstu ristilspeglun. Ungir hlauparar sem verða varir við blóð „Við teljum að þessi rannsókn geti hjálpað til við að skilgreina nýjan áhættuhóp fyrir fyrri skimun fyrir ristil- og endaþarmskrabbameini,“ sagði Dr. Cannon. „Ef við getum greint þessi krabbamein fyrr hjá fólki sem annars myndi ekki uppfylla núverandi skilyrði fyrir skimun, getum við bjargað mannslífum. Ég er eindregið þeirrar skoðunar að ungir hlauparar sem verða varir við blóð í hægðum eftir langhlaup, vandamál sem sögulega hefur verið afskrifað sem „eðlilegt“ eða óverulegt, ætti að fara í skimun. Góðu fréttirnar eru þær að skimun getur komið í veg fyrir langt gengin krabbamein.“ Frekari rannsóknir eru í gangi til að greina mataræði, æfingaáætlanir og aðrar lífsstílsvenjur rannsóknarhópsins til að skilja betur hvað veldur þessari þróun. Inova Schar Cancer heldur áfram að leiða á í snemmgreiningu, einstaklingsmiðaðri krabbameinsmeðferð og klínískum rannsóknum sem móta framtíð krabbameinsforvarna. Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Kjartan Atli lætur af störfum Körfubolti „Ég held að þetta hafi ekki verið kveðjustund“ Enski boltinn Indverjar brjáluðust út í Messi og brutust inn á völlinn Fótbolti Salah lagði upp í endurkomunni en Ekitike sá um mörkin Enski boltinn Ian Rush lagður inn á sjúkrahús Enski boltinn Tvö sjálfsmörk færðu Arsenal fimm stiga forkost á toppnum Enski boltinn Sakna Orra enn sárt og vandræðin aukast Fótbolti Elsti maðurinn til að vinna leik á HM í pílu Sport Mesta heillaskref ferilsins að hafa verið rekinn Enski boltinn Körfuboltakvöld í áfalli yfir vörn Álftaness: „Bara kjánalegt að horfa á þetta“ Körfubolti Fleiri fréttir Salah skráði sig á spjöld sögunnar í endurkomunni í dag „Ég bið Lionel Messi innilega afsökunar“ „Stundum þarf maður heppni“ Tvö sjálfsmörk færðu Arsenal fimm stiga forkost á toppnum Tómas Bent og félagar með sex stiga forystu á toppnum Elsti maðurinn til að vinna leik á HM í pílu Jónína Þórdís gældi við þrennuna og Ármann fór áfram í bikarnum Íslendingaliðin unnu öll og skipa sér í þrjú efstu sætin „Verstu 48 klukkustundirnar“ síðan að hann kom til Chelsea Evrópumeistararnir í vandræðum með botnliðið Raphinha reddaði málunum fyrir Börsunga Brynjólfur með langþráð mark Fulham vann í markaleik á Turf Moor Ian Rush lagður inn á sjúkrahús Sara Rún með sigurkörfuna í ótrúlegri endurkomu Keflavíkur Viktor Bjarki skoraði enn eitt markið „Frammistaðan í fyrri hálfleik var hræðileg og okkur bara til skammar“ Strákar Heimis Guðjóns fengu slæman skell í fyrsta leik „Kannski áttum við heppnina skilið í dag“ „Ég held að þetta hafi ekki verið kveðjustund“ „Þegar þú spilar fyrir Liverpool verðurðu bara að vinna leiki“ Salah lagði upp í endurkomunni en Ekitike sá um mörkin Bjarki Már raðaði inn mörkunum í seinni hálfleik Stelpurnar okkar mættar aftur í Olís deildina Cecilía fagnaði stórsigri gegn erkifjendunum Forsetinn mætir ekki á úrslitaleik HM kvenna Leik lokið: Haukar - KA/Þór 35-20 | Þriggja leikja taphrinu lokið með fimmtán marka sigri Vigdís Lilja lét toppsætið af hendi Palmer skoraði í fyrsta sinn síðan í september Katla í markaskónum og Ingibjörg hélt hreinu Sjá meira
Þessi nýja byltingarkennda rannsókn hefur leitt í ljós hugsanleg tengsl milli mikillar þolþjálfunar og aukinnar hættu á langt gengnum ristilkrabbameini hjá yngra fólki. Þetta vekur upp nýjar spurningar um skimun fyrir afreksíþróttafólki.Fyrir nokkrum árum tók Dr. Tim Cannon eftir áhyggjuefni: margir ofurmaraþonhlauparar undir fertugu leituðu til Inova með ristil- og endaþarmskrabbamein á lokastigi. Þetta mynstur olli honum áhyggjum og hann hóf framskyggna klíníska rannsókn til að kanna hvort langhlaup gætu tengst aukinni hættu á ristilkrabbameini. Nýliðunarefni var útbúið með aðstoð eiginkvenna tveggja látinna hlaupara. Hundrað manns tóku þátt Í rannsókninni tóku þátt hundrað manns á aldrinum 35 til 50 ára sem höfðu lokið að minnsta kosti fimm maraþonum eða tveimur ofurmaraþonum og höfðu aldrei farið í ristilspeglun. Mikilvægt er að einstaklingar með arfgeng krabbameinsheilkenni eða bólgusjúkdóma í þörmum voru útilokaðir til að einangra hugsanleg áhrif þolþjálfunar eingöngu. Allir þátttakendur gengust undir ristilspeglun sem hluta af rannsókninni. Fyrir aðgerðina svöruðu allir þátttakendur spurningalista um mataræði, hægðavenjur og langhlaupamynstur. Allir separ sem fundust við ristilspeglun voru skoðaðir af hópi meltingarfærasérfræðinga, meinafræðinga og krabbameinslækna til að ákvarða hvort þeir uppfylltu skilyrði fyrir langt gengin kirtilæxli. View this post on Instagram A post shared by The Stute (@thestute) Niðurstöðurnar voru sláandi:15% þátttakenda voru með langt gengin kirtilæxli (forkrabbameinsmein), samanborið við 1–2% sem búast má við hjá einstaklingum í meðaláhættu í þessum aldurshópi.41% þátttakenda voru með að minnsta kosti eitt kirtilæxli.Meðalaldur þátttakenda var 42,5 ár – tveimur og hálfu ári undir ráðlögðum aldri fyrir fyrstu ristilspeglun. Ungir hlauparar sem verða varir við blóð „Við teljum að þessi rannsókn geti hjálpað til við að skilgreina nýjan áhættuhóp fyrir fyrri skimun fyrir ristil- og endaþarmskrabbameini,“ sagði Dr. Cannon. „Ef við getum greint þessi krabbamein fyrr hjá fólki sem annars myndi ekki uppfylla núverandi skilyrði fyrir skimun, getum við bjargað mannslífum. Ég er eindregið þeirrar skoðunar að ungir hlauparar sem verða varir við blóð í hægðum eftir langhlaup, vandamál sem sögulega hefur verið afskrifað sem „eðlilegt“ eða óverulegt, ætti að fara í skimun. Góðu fréttirnar eru þær að skimun getur komið í veg fyrir langt gengin krabbamein.“ Frekari rannsóknir eru í gangi til að greina mataræði, æfingaáætlanir og aðrar lífsstílsvenjur rannsóknarhópsins til að skilja betur hvað veldur þessari þróun. Inova Schar Cancer heldur áfram að leiða á í snemmgreiningu, einstaklingsmiðaðri krabbameinsmeðferð og klínískum rannsóknum sem móta framtíð krabbameinsforvarna.
Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Kjartan Atli lætur af störfum Körfubolti „Ég held að þetta hafi ekki verið kveðjustund“ Enski boltinn Indverjar brjáluðust út í Messi og brutust inn á völlinn Fótbolti Salah lagði upp í endurkomunni en Ekitike sá um mörkin Enski boltinn Ian Rush lagður inn á sjúkrahús Enski boltinn Tvö sjálfsmörk færðu Arsenal fimm stiga forkost á toppnum Enski boltinn Sakna Orra enn sárt og vandræðin aukast Fótbolti Elsti maðurinn til að vinna leik á HM í pílu Sport Mesta heillaskref ferilsins að hafa verið rekinn Enski boltinn Körfuboltakvöld í áfalli yfir vörn Álftaness: „Bara kjánalegt að horfa á þetta“ Körfubolti Fleiri fréttir Salah skráði sig á spjöld sögunnar í endurkomunni í dag „Ég bið Lionel Messi innilega afsökunar“ „Stundum þarf maður heppni“ Tvö sjálfsmörk færðu Arsenal fimm stiga forkost á toppnum Tómas Bent og félagar með sex stiga forystu á toppnum Elsti maðurinn til að vinna leik á HM í pílu Jónína Þórdís gældi við þrennuna og Ármann fór áfram í bikarnum Íslendingaliðin unnu öll og skipa sér í þrjú efstu sætin „Verstu 48 klukkustundirnar“ síðan að hann kom til Chelsea Evrópumeistararnir í vandræðum með botnliðið Raphinha reddaði málunum fyrir Börsunga Brynjólfur með langþráð mark Fulham vann í markaleik á Turf Moor Ian Rush lagður inn á sjúkrahús Sara Rún með sigurkörfuna í ótrúlegri endurkomu Keflavíkur Viktor Bjarki skoraði enn eitt markið „Frammistaðan í fyrri hálfleik var hræðileg og okkur bara til skammar“ Strákar Heimis Guðjóns fengu slæman skell í fyrsta leik „Kannski áttum við heppnina skilið í dag“ „Ég held að þetta hafi ekki verið kveðjustund“ „Þegar þú spilar fyrir Liverpool verðurðu bara að vinna leiki“ Salah lagði upp í endurkomunni en Ekitike sá um mörkin Bjarki Már raðaði inn mörkunum í seinni hálfleik Stelpurnar okkar mættar aftur í Olís deildina Cecilía fagnaði stórsigri gegn erkifjendunum Forsetinn mætir ekki á úrslitaleik HM kvenna Leik lokið: Haukar - KA/Þór 35-20 | Þriggja leikja taphrinu lokið með fimmtán marka sigri Vigdís Lilja lét toppsætið af hendi Palmer skoraði í fyrsta sinn síðan í september Katla í markaskónum og Ingibjörg hélt hreinu Sjá meira